Θέρμανση
Θέρμανση με Αντλίες Θερμότητας
Τι είναι οι αντλίες θερμότητας
Θέρμανση με αντλία θερμότητας. Αντλία θερμότητας είναι η ηλεκτρική συσκευή εκείνη η οποία αφαιρεί θερμότητα από ένα χώρο ή από το περιβάλλον και τη μεταφέρει σε κάποιον άλλο. Εναλλάσσει, δηλαδή, τον κύκλο ψύξης του συστήματος με αποτέλεσμα να δίνει ζεστό ή κρύο αέρα ή άλλο μέσο μεταφοράς θερμότητας ή ψύχους ανάλογα με τις ανάγκες του χώρου.
Ειδικότερα η αντλία θερμότητας είναι ένα ενεργειακά αποδοτικό σύστημα που απορροφά θερμότητα από τον αέρα του περιβάλλοντος για θέρμανση και ζεστό νερό. Μεταφέρει τη θερμότητα του αέρα του περιβάλλοντος στην οικία μέσω υδραυλικού συστήματος νερού, όπως ενδοδαπέδια θέρμανση, fan coil, και σώματα καλοριφέρ.
Βασικες κατηγορίες αντλιών θερμότητας
Αντλίες θερμότητας monoblock ή compact.
Το συγκεκριμένο μηχάνημα αποτελείται από μία εξωτερική μονάδα η οποία περιλαμβάνει και το υδραυλικό συγκρότημα και προορίζεται για εγκατάσταση σε εξωτερικό χώρο έτσι ώστε να απορροφά ενέργεια από το περιβάλλον άμεσα.
Αντλίες θερμότητας διαιρούμενου τύπου split.
Σε αυτόν τον τύπο αντλίας θερμότητας η εξωτερική μονάδα αποτελεί το ψυκτικό συγκρότημα το οποίο είναι και αυτό που απορροφά ενέργεια από τον περιβάλλον , ενώ η εσωτερική μονάδα αποτελεί το υδραυλικό συγκρότημα όπου είναι και το κομμάτι το οποίο θα συνδεθεί με την υδραυλικές σωληνώσεις θέρμανσης (κυρίως θα το συναντήσουμε επίτοιχο).
Τι θα κάνω με το υπάρχον σύστημα θέρμανσης που έχω;
Στους οικιακούς ή επαγγελματικούς χώρους που έχουν ήδη εγκαταστημένο λέβητα αερίου ή πετρελαίου, οι αντλίες θερμότητας μπορούν να συνδυαστούν με το υπάρχον σύστημα με μεγάλη μείωση στο κόστος λειτουργίας και ταυτόχρονη αύξηση στην προστιθέμενη αξία στην κατοικία και χωρίς να απαξιώνουν καταργώντας εντελώς το υπάρχον σύστημα.
Η διατήρηση του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης μπορεί να εξυπηρετήσει στην κάλυψη ή ενίσχυση των αναγκών θέρμανσης στην περίπτωση που η αντλία θερμότητας δεν μπορεί να ανταποκριθεί (σε πολύ χαμηλές εξωτερικές θερμοκρασίες έως και -15 οC και σε περιπτώσεις που οι ανάγκες σε θέρμανση και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης δεν καλύπτονται λόγω μεγέθους της αντλίας θερμότητας). Τις περισσότερες φορές όμως στις μικρές κατοικίες, οι αντλίες αντικαθιστούν πλήρως τον υπάρχοντα λέβητα χωρίς ιδιαίτερες παρεμβάσεις στις υποδομές. Σε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις συνιστούμε τη διατήρηση του υπάρχοντος συστήματος.
Πόσο πιο οικονομική λύση είναι?
Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (http://www.lsbtp.mech.ntua.gr/el/th_cost_intercomparison ) η θέρμανση μέσω αντλιών θερμότητας είναι σημαντικά η οικονομικότερη λύση ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας.
Θέρμανση με Pellet
Τι είναι τα πέλλετ;
Τα σύμπηκτα ξύλου (ή pellet) όπως είναι η επίσημη ονομασία του καυσίμου αυτού, έχει ως πρώτη ύλη αγροτικά υπολείμματα από καθαρό ξερό ξύλο, χωρίς μολυντές και πρόσθετα. Η τιμή του πάντως εξαρτάται σημαντικά από την ποιότητά του, καθώς χαμηλής ποιότητος πέλλετ δεν αποδίδει ενεργειακά και ρυπαίνει το περιβάλλον. Λόγω της κατασκευής του, έχει πολύ υψηλή ενεργειακή πυκνότητα σε σχέση με τα κούτσουρα.
Έχουν τυποποιημένες διαστάσεις για εύκολη χρήση και αποθήκευση, πρέπει όμως να μένουν σε χώρο μακριά από υγρασία. Διατίθενται σε σακούλες των 15 ή 50 κιλών ή χύμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο τζάκι, όπου η απόδοση είναι όμως χαμηλή (της τάξες του 20%), σε σόμπα για ξύλο ή πέλλετ, σε ενεργειακό τζάκι (με απόδοση περίπου 60%) ή σε ειδικό καυστήρα για κούτσουρα πυρηνόξυλο κλπ.
Σόμπες για πέλλετ
Οι σόμπες για πέλλετ προσφέρουν μια ορατή φλόγα καύσης (στους 500 βαθμούς ενώ η θερμοκρασία επαφής δεν ξεπερνά τους 150) και έχουν μεταβλητή ισχύ 5-15 KW. Η σόμπα μπορεί να μετακινείται στο χώρο, έχει απόδοση 80%-90%, προσφέρει ευκολία στον προγραμματισμό και απαιτεί πολύ απλή συντήρηση.
Μεταφέρει θερμότητα ζεσταίνοντας τον αέρα και με ακτινοβολία, αλλά επαρκεί για μικρούς χώρους ενώ μπορεί να λειτουργεί συμπληρωματικά σε μεγαλύτερους.
Λέβητες για πέλλετ
Οι λέβητες για πέλλετ μπορούν να συνδεθούν με θερμαντικά σώματα ή και να λειτουργούν συνδυαστικά με αέριο ή πετρέλαιο. Αποδίδουν σε καύση πάνω από το 90%, αλλά απαιτούν ξεχωριστό χώρο όπου θα τοποθετηθούν.
Η συντήρησή τους είναι περισσότερο απαιτητική, αφού χρειάζεται να γίνεται έως 4 φορές το χρόνο για κάθε εστία και 1 φορά το χρόνο για το λέβητα και την καμινάδα. Αυτό όμως εξαρτάται και από την ποιότητα του καυσίμου και τι κατάλοιπα αφήνει.
Ενδοδαπέδια Θέρμανση
Πώς «δουλεύει» η ενδοδαπέδια
Σε ένα σύστημα ενδοδαπέδιας θέρμανσης, οι βασικές διατάξεις που χρησιμοποιούνται είναι ίδιες με εκείνες των συμβατικών συστημάτων: καυστήρας, λέβητας, κυκλοφορητής, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε καύσιμο (πετρέλαιο, φυσικό αέριο κλπ). Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι οι τελικοί αποδέκτες του ζεστού νερού δεν είναι τα σώματα καλοριφέρ αλλά το ίδιο το δάπεδο, το οποίο λειτουργεί ως θερμαντικό σώμα. Αφού θερμομονωθεί το δάπεδο από κάτω, απλώνεται ένα σύστημα σωλήνων οι οποίοι μεταφέρουν το ζεστό νερό σε όλη του την επιφάνεια.
Οι σωλήνες κατανέμουν τη θερμότητα εκεί που χρειάζεται (και όχι στο υπόγειο ή στους εξωτερικούς τοίχους) και αποδίδουν με ελάχιστη αδράνεια και με χαμηλότερη θερμοκρασία του νερού προσαγωγής. Έτσι, το δάπεδο θερμαίνεται σιγά σιγά και ακτινοβολεί τη θερμότητα στον αέρα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ομοιόμορφη θέρμανση του αέρα, από κάτω προς τα πάνω, και όχι συγκέντρωση της θέρμανσης κοντά στα σώματα.
Όσον αφορά το κόστος τώρα, θα πρέπει καταρχήν να κάνουμε το διαχωρισμό μεταξύ κόστους αρχικής εγκατάστασης και κόστους λειτουργίας. Στην πρώτη περίπτωση, δηλ. του αρχικού κόστους, αυτό είναι μεγαλύτερο από εκείνο ενός συμβατικού συστήματος. Ωστόσο, η απόσβεση γίνεται σχετικά γρήγορα καθώς το κόστος λειτουργίας της ενδοδαπέδιας θέρμανσης είναι αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με το κόστος των καλοριφέρ. Θα πρέπει, τέλος, να αναφέρουμε ότι όσο περισσότερες ώρες λειτουργεί ημερησίως το σύστημά μας, τόσο γρηγορότερα θα ολοκληρωθεί η απόσβεση του αρχικού κόστους.
Έχει μειονεκτήματα η ενδοδαπέδια θέρμανση;
Όπως όλα τα συστήματα θέρμανσης, συμβατικά ή «εναλλακτικά», και η ενδοδαπέδια θέρμανση έχει τα αδύνατα σημεία της, με κυριότερο ίσως μειονέκτημα το γεγονός ότι είναι ένα σύστημα μεγάλης αδράνειας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι απαιτείται κάποιος χρόνος προκειμένου να αντιληφθεί τις διάφορες εντολές που του δίνουμε (on-off, μεταβολές θερμοκρασίας). Έτσι, από τη στιγμή που θέτουμε σε λειτουργία το σύστημα, είναι απαραίτητο να περάσει κάποια ώρα μέχρι να θερμανθεί ο χώρος μας.
Προορίζεται συνεπώς για εφαρμογές θέρμανσης με αρκετές ώρες λειτουργίας ημερησίως προκειμένου να είναι αποδοτικό (τόσο όσον αφορά τη θέρμανση που μας προσφέρει όσο και για να αξιοποιηθεί το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους λειτουργίας). Έτσι, εάν κάποιος καταναλωτής έχει απαιτήσεις θέρμανσης οι οποίες είναι λιγότερες από 5-6 ώρες ημερησίως, ενδεχομένως η ενδοδαπέδια θέρμανση να μην είναι το κατάλληλο σύστημα καθώς για να αποδώσει θα πρέπει να λειτουργεί περισσότερες ώρες απ’ ό,τι πραγματικά χρειάζεται.
Στα «πλην» θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε και το γεγονός ότι το αρχικό κόστος εγκατάστασης είναι σαφώς μεγαλύτερο από εκείνο των καλοριφέρ, κάτι το οποίο αποτελεί μειονέκτημα για κάποιον ο οποίος δεν ενδιαφέρεται για την μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση ή δε διαθέτει το απαιτούμενο κεφάλαιο.
Τέλος, παρόλο που για κάποιους ενδεχομένως να μην αποτελεί αρνητικό στοιχείο, σε περίπτωση που επιλέξουμε την ενδοδαπέδια θέρμανση θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν επιτρέπεται η χρήση χαλιών, μοκετών κλπ στο δάπεδο καθώς, όπως είναι λογικό, θα καίμε καύσιμο χωρίς να έχουμε την απαιτούμενη θέρμανση. Πάντως, σε περίπτωση που ο χρήστης επιθυμεί σε κάποια συγκεκριμένα δωμάτια να τοποθετήσει κάποιο χαλί, υπάρχει η δυνατότητα, να τοποθετηθούν στα συγκεκριμένα σημεία πυκνότερες σωληνώσεις.
Θέρμανση με Ενεργειακά Τζάκια
Το παραδοσιακό τζάκι μπορεί να προσφέρει θαλπωρή στο σπίτι, δύσκολα όμως θα ζεστάνει πραγματικά το σπίτι ενός οικογενειάρχη που θέλει θέρμανση σε όλα τα δωμάτια όπου ζουν και αναπαύονται τα μέλη της οικογένειάς του. Ακόμα και αν δεν μπορεί να σταθεί κανείς από τη ζέστη μπροστά στην αναμμένη εστία, στο πίσω μέρος του σώματός του θα νοιώθει τη διαφορά θερμοκρασίας στο χώρο που δεν ακτινοβολείται.
Μπορεί όμως και σε ένα μοντέρνο διαμέρισμα να χαρεί κάποιος την τελετουργία του ανάμματος μιας φλόγας, χρησιμοποιώντας κάποιο νέας τεχνολογίας ενεργειακό τζάκι -ή και μια σύγχρονη ξυλόσομπα ακόμα- που καίει πέλλετ.
Πλεονεκτήματα
Υψηλή θερμική απόδοση και ελεγχόμενη κατανάλωση ξύλου είναι τα βασικά στοιχεία που κάνουν τα ενεργειακά τζάκια να υπερέχουν έναντι των παραδοσιακών και να κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος.
Πώς όμως καταφέρνει ένα ενεργειακό τζάκι να πετυχαίνει το μέγιστο ενεργειακό αποτέλεσμα με το δυνατόν μικρό κόστος; Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι τα ενεργειακά τζάκια εκμεταλλεύονται στο μέγιστο τη ζέστη που τα ίδια παράγουν, με την καύση στο χώρο της εστίας, είτε διοχετεύοντάς τη γρήγορα και σωστά στον αέρα του γύρου χώρου είτε διοχετεύοντάς τη στο νερό του δικτύου θέρμανσης.
Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για Αερόθερμο Ενεργειακό Τζάκι ενώ στη δεύτερη μιλάμε για Υδραυλικό Ενεργειακό Τζάκι ή αλλιώς Τζάκι Καλοριφέρ.
Οι Εστίες σε ένα Ενεργειακό Τζάκι είναι φτιαγμένες με τέτοιο τρόπο που αξιοποιούν το 70-90% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου, έναντι μόλις 10%-15% ενός συμβατικού.
Αυτό σημαίνει ότι μία καλή εστία ενεργειακού τζακιού καταναλώνει 4 – 6 κιλά καυσόξυλα την ώρα, δηλ. 40 – 50 κιλά την ημέρα ή 7 τόνους καυσόξυλων για όλο το χειμώνα. Οπότε με μία μέση τιμή 160 ευρώ ανά τόνο, το τελικό κόστος ανέρχεται σε 1.120 ευρώ.
Η καύση που γίνεται εντός της Ενεργειακής Εστίας είναι τελείως διαφορετική από ότι στο παραδοσιακό Τζάκι αφού η θερμότητα μένει στην Εστία, μέσα στο χώρο που θέλουμε να ζεστάνουμε και δεν μας φεύγει αμέσως στην ατμόσφαιρα μέσα από τη καμινάδα.
Στην αγορά τώρα, υπάρχουν πολλά είδη ενεργειακού τζακιού : Υπάρχουν για παράδειγμα τζάκια τα οποία καίνε ξύλο, άλλα που καίνε πέλλετ, κ.λπ. Σε περίπτωση που υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης καμινάδας στην πολυκατοικία, όλες οι επιλογές είναι ανοιχτές. Διαφορετικά, μπορεί κανείς να εγκαταστήσει μια μικρή καμινάδα που θα έχει έξοδο στο μπαλκόνι, μόνο που σε αυτή την περίπτωση οι επιλογές ως προς το καύσιμο περιορίζονται στο πέλλετ.
Κεντρική θέρμανση με υδραυλικό ενεργειακό τζάκι
Σε περίπτωση που επιθυμούμε πάντως θέρμανση όλων των χώρων του σπιτιού μέσω της καύσης ξύλων στο ενεργειακό τζάκι, μπορούμε να στραφούμε στην επιλογή των υδραυλικών ενεργειακών τζακιών. Πρόκειται για τζάκια τα οποία διοχετεύουν την ενέργεια που παράγεται από την καύση των ξύλων στο δίκτυο θέρμανσης του σπιτιού. Με αυτό τον τρόπο, παρέχεται θέρμανση όχι μόνο στο χώρο στον οποίο είναι εγκατεστημένο αλλά σε όλους τους χώρους του σπιτιού όπου υπάρχουν θερμαντικά σώματα.
Ειδικότερα, από το ενσωματωμένο boiler του υδραυλικού τζακιού μεταφέρεται, με κατάλληλη υδραυλική εγκατάσταση, ζεστό νερό σε όλα τα σώματα του καλοριφέρ.
Η καύση στην εστία γίνεται με πολύ μεγάλο ποσοστό απόδοσης χωρίς απώλειες και εκτός από την ζέστη που εκπέμπεται στο δωμάτιο που είναι εγκατεστημένη, το υπόλοιπο αλλά μεγαλύτερο μέρος της θερμότητας διοχετεύεται στα σώματα του καλοριφέρ των άλλων δωματίων.
Αναλυτικότερα, αμέσως μετά το άναμα της φωτιάς στο εσωτερικό της εστίας, το νερό που υπάρχει στο boiller αρχίζει πολύ γρήγορα να θερμαίνεται. Με το που ξεπεράσει κάποια θερμοκρασία ο κυκλοφορητής αρχίζει να γυρίζει το νερό στο δίκτυο των καλοριφέρ. Πολύ γρήγορα τα σώματα έχουν πιάσει τη ζητούμενη θερμοκρασία. Τα ξύλα που χρειάζονται πλέον, είναι λίγα και μόνο για συντηρούν τη θερμοκρασία.
Πόσο κοστίζουν τα ενεργειακά τζάκια
Το κόστος των ενεργειακών τζακιών, όπως είναι αναμενόμενο, κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από τα παραδοσιακά, ενώ στην τελική διαμόρφωση της τιμής, παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες, όπως η επιλογή των υλικών, η διακόσμηση, το προϊόν καύσης κτλ.
Ένα μέσο πάντως κόστος κυμαίνεται από 2.000 – 3.500 ευρώ για μία μικρή εγκατάσταση ενώ για μεγαλύτερες εστίες μπορεί να φτάσει τα 5.000 – 6.000 ευρώ.
Τέλος, επειδή υπάρχει έντονο ενδιαφέρον σχετικά με τη δυνατότητα μετατροπής ενός συμβατικού τζακιού σε ενεργειακό, κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Το κόστος, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν είναι αμελητέο καθώς μπορεί να αγγίξει ακόμη και τα 2.000 ευρώ.